Uit eerder onderzoek eind 2023 bleek dat 10% van de medewerkers bij de rijksoverheid racisme ervaart.  Daarnaast heeft 17% racisme tegen een collega waargenomen en heeft 11% racisme naar een burger geconstateerd. In een verdiepend onderzoek, uitgevoerd door twee onafhankelijke onderzoeksbureaus, zijn ruim 60 medewerkers die racisme ervaren verder bevraagd. Het onderzoeksrapport geeft een schrijnend beeld. De ervaringen lopen uiteen van incidenten tot pesterijen of langlopende conflicten. Soms gaat het om expliciet en openlijk racisme, vaker gaat het om minder tastbare uitingen zoals gebrek aan vertrouwen of onderschatting. Daarnaast wordt weinig steun uit de organisatie ervaren, bijvoorbeeld van omstanders bij openlijk racisme of als medewerkers hun ervaringen aankaarten bij leidinggevenden en vertrouwenspersonen.

Structurele aanpak
Afgelopen tijd zijn al diverse acties in gang gezet om racisme aan te pakken. Deelnemers aan het onderzoek hebben hiervoor aanvullende suggesties gedaan. Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Judith Uitermark zet in een brief aan de Tweede Kamer alle acties op een rij. Er komt bijvoorbeeld een handleiding voor leidinggevenden over de aanpak en handhaving van racisme en er wordt samen met het College voor de Rechten van de Mens een e-learning gemaakt over vooroordelen, stereotypering en gelijke behandeling. Ook wordt meer ingezet op omstandertrainingen en wil de minister dat in personeelsgesprekken gevraagd wordt naar ervaringen met racisme, te beginnen bij haar eigen departement.

Daarnaast zal gewerkt worden aan een meer gestructureerde aanpak van racisme, zowel binnen als buiten de rijksoverheid. Er gebeurt namelijk al veel, maar nu vaak nog versnipperd. Doel is deze aanpak ook te verbreden naar andere gronden van discriminatie.